Aristoteles
Aristoteles
Een hoorcollege over zijn leven en werk
Door: Tongeren, van, Paul
Luisterduur: 4 uur 35 minuten
Datum uitgave: 18/05/2012
ISBN: 9789491224317
Prijs: €23,95
Samenvatting
In de reeks Sprekende denkers bespreken Nederlands bekendste denkers het leven en werk van ’s werelds grootste en belangrijkste filosofen. Van Aristoteles tot Kant en van Augustinus tot Hannah Arendt. Maar ook onze eigen Nederlandse filosofen ontbreken niet. Wie waren deze filosofen en hoe zag de wereld er in hun tijd uit? Waarom bleken juist zij van belang en wat is de betekenis van hun denkbeelden voor ons vandaag de dag?
Aristoteles (384-322 v.Chr.) was in zijn jeugd de huisleraar van de jonge Alexander de Grote. Hij werd de belangrijkste leerling van Plato en was – terecht – beledigd toen hij niet diens opvolger werd; hij stichtte een eigen school maar moest later Athene verlaten omdat de stemming zo vijandig werd jegens ‘buitenlanders’ dat hij vreesde dat het lot van Sokrates ook hem zou treffen. Er is momenteel sprake van een waar neo-aristotelisme, met name in de ethiek. In deze college reeks ligt daarom de nadruk op de praktische filosofie van Aristoteles.
Dit is een uitgave van ISVW uit 2012.
Inhoudsopgave
Aristoteles: Een introductie
Introductie Paul van Tongeren
Wie was Aristoteles?
Plato is mijn vriend, maar de waarheid gaat voor
Van onderzoek naar lesgeven
Aristoteles en Alexander de Grote
Aristoteles voorkomt dat Athene zich nogmaals vergrijpt aan de filosofie
Drie soorten teksten van Aristoteles
De reis van Aristoteles geschriften
De herontdekking van Aristoteles
Denkfases van Aristoteles
Systematisch overzicht van Aristoteles’ werken
Metafysica en natuurfilosofische geschriften
De praktische filosofie van Aristoteles
Inleiding
Ethiek en politiek horen bij elkaar
De mens is van nature een politiek dier
Van overleven een goed leven maken
De politieke gemeenschap is er van nature
Politiek is typisch voor de mens
De mens is een wezen van betekenis
Logos versus aisthesis
Consensus en dissensus
Aristoteles over ethiek
Van politica naar ethica
Het begin van de Ethica Nicomachea EN 1094a1-29
De teleologische context van Aristoteles’ ethiek
Poiesis versus praxis
Eudaimonia EN 1098a7-20
Aristoteles’ definitie van geluk
Wat is een mens?
Twee soorten deugden
Wat is een deugd?
De vele deugden – de verzameling van Aristoteles
Plezier zit op de rug van de handeling
Samenhang tussen ethiek en politiek
Verbinding tussen ethiek en politiek
De deugd
Wat is de beste politieke structuur?
Vriendschap en rechtvaardigheid
Wat is vriendschap?
Vriendschap omwille van het goede
Het streven naar een hogere vorm van vriendschap
Wie vele vrienden heeft, heeft geen vriend
Aristoteles aarzelt met zijn keuze voor de beste staatsvorm
De rol van gelijkheid
De minimale regels van rechtvaardigheid
Over de spreker: Tongeren, van, Paul
Paul van Tongeren studeerde theologie en filosofie in Utrecht en Leuven. Hij promoveerde in Leuven op een proefschrift over de moraal van Nietzsches moraalkritiek. Hij is sinds 1993 gewoon hoogleraar wijsgerige ethiek aan de faculteit der wijsbegeerte van de Radboud Universiteit Nijmegen. Sinds 2002 is hij bovendien buitengewoon hoogleraar ethiek aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de KU Leuven.
Hij is vooral werkzaam op het gebied van het Nietzsche-onderzoek en op dat van de fundamentele wijsgerige ethiek en haar geschiedenis. Recente boekpublicaties in het Nederlands zijn: Deugdelijk leven. Een inleiding in de deugdethiek (Amsterdam: SUN, 3e druk 2006), Over het verstrijken van de tijd (Nijmegen: Valkhof Pers, 4e druk 2007), Het Europese nihilisme (Nijmegen: Vantilt 2013, 2e druk) en Leven is een kunst (Zoetermeer: Klement 2013, 4e druk).
