Darwin en de evolutietheorie
Darwin en de evolutietheorie
Een hoorcollege over zijn leven, denken en de gevolgen van zijn werk
Door: Braeckman, Johan
De evolutietheorie is één van de belangrijkste wetenschappelijke theorieën. Naast een antwoord op vragen over biologische verschijnselen, biedt ze mogelijkheden om na te denken over diverse filosofische problemen. De laatste .... Lees meer
De filosofie van Spinoza
De filosofie van Spinoza
Een hoorcollege over het gedachtegoed van Nederlands grootste filosoof
Door: Buuren, Maarten van
In navolging van Wiep van Bunge bewijst Maarten van Buuren in vijf hoorcolleges waarom Spinoza Nederlands (en misschien wel 's werelds) grootste filosoof is. Spinoza is even ingewikkeld als beroemd. Zijn Ethica geldt als .... Lees meer
De Joodse Beschaving
De Joodse Beschaving
Een hoorcollege over de cultuurgeschiedenis van het Jodendom
Door: Benima, Tamarah
We weten allen wel iets over Joden, het Oude Testament, de Sjoa en Israël. Maar wat weten we echt over het Jodendom? In haar hoorcollege schetst rabbijn en publiciste Tamarah Benima aan de hand van tien thema’s een compleet .... Lees meer
De menselijke toon
De menselijke toon
Een hoorcollege over de filosofie van de moderne mens
Door: Groot, Ger
De moderne mens is een paradoxaal wezen dat - hoe rationeel ook - bij de diepste levensbeslissingen liever op het gevoel dan op de rede terugvalt. Hij doorziet de natuur wetenschappelijk, maar laat zich even graag door haar .... Lees meer
Erasmus
Erasmus
Een hoorcollege over zijn leven, oeuvre en de invloed van zijn denken
Door:
Desiderius Erasmus (ca. 1466 – 1536) dankt zijn roem vooral aan de Lof der Zotheid, de satire waarin hij allerlei menselijke zotheden aan de kaak stelt. Zijn oeuvre omvat echter nog circa honderd andere geschriften. Daarin gaat .... Lees meer
Ethiek en Evolutie
Ethiek en Evolutie
Een hoorcollege over de geschiedenis, biologie, filosofie en antropologie van de moraal
Door: Philipse, Herman
De evolutietheorie dwingt de mens na te denken over het fundament van de menselijke moraal. Welke invloed hebben wetenschappelijke ontdekkingen vanaf 1850 op de verdere ontwikkeling van de ethiek? Hoe kunnen we altruïstisch .... Lees meer
Gedragsbiologie
Gedragsbiologie
Een hoorcollege over de evolutie van de moraal
Door: Hooff, van, Jan
Lang werd aangenomen dat moraal was voorbehouden aan de mens. Maar Jan van Hooff laat zien dat ook dieren coalities aangaan, in harmonie proberen samen te leven en altruïstisch gedrag kunnen vertonen. Hoe leggen dieren hun ruzies .... Lees meer
Geluk, deugd, plicht, keuze
Geluk, deugd, plicht, keuze
Een hoorcollege over de geschiedenis van de ethiek
Door: Tongeren, van, Paul
Dit hoorcollege van Paul van Tongeren is een historische inleiding tot de wijsgerige ethiek. De luisteraar wordt meegenomen op een spannende ontdekkingstocht door de geschiedenis van het denken over goed en kwaad, deugd en geluk, .... Lees meer
Godsdienstfilosofie
Godsdienstfilosofie
Een hoorcollege over religie tussen wonder en wetenschap
Door: Philipse, Herman
Wat is godsdienst? Hoe verhoudt de godsdienst zich tot wetenschappelijke kennis? Wat zijn de wetenschappelijke verklaringen van het verschijnsel godsdienst? Herman Philipse behandelt in deze serie hoorcolleges de verschillende .... Lees meer
Godsgeloof of atheïsme?
Godsgeloof of atheïsme?
Een hoorcollege over de filosofische strijd der wereldbeschouwingen
Door: Philipse, Herman
Atheïsme als wereldbeschouwing is ouder dan de meeste mensen denken. Het wordt vaak gezien als een 20e eeuws fenomeen, maar het bestond al onder de oude Chinezen en de Grieken. In een tijd van toenemende waarheidsclaims is de .... Lees meer
Het bewustzijn
Het bewustzijn
Een hoorcollege over de filosofie van het brein.
Door: Haring, Bas
We zijn ons bewust van de dingen om ons heen en van onszelf. Maar wat is dat bewustzijn precies? Het bewustzijn is al eeuwen een lastig maar interessant fenomeen binnen de filosofie en de natuurwetenschappen. In dit college gaat .... Lees meer
Het romantische bewustzijn
Het romantische bewustzijn
Een hoorcollege over de hedendaagse cultuurfilosofie van de romantiek
Door: Doorman, Maarten
We leven nog steeds in de romantiek. Onze cultuur is bezeten van het verlangen naar echtheid. Het verleden fascineert ons en we verlangen naar roes en het exotische. Een romantisch nationalisme bloeit als nooit te voren. In zijn .... Lees meer
Humanisme
Humanisme
Een hoorcollege over atheïsme, vrijdenken, moraal en politiek
Door: Cliteur, Paul
Wat is humanisme? Vanuit welke cultuur en filosofie is het humanisme ontstaan en hoe heeft de humanistische gedachte vorm gekregen? In dit hoorcollege wordt een beeld gegeven van het humanisme aan de hand van vier thema’s die in .... Lees meer
In gods naam
In gods naam
Een hoorcollege over religie en geweld
Door: Busch, Christophe | Cliteur, Paul | Lernout, Geert | Loobuyck, Patrick | Scheffer, Paul
De aanslagen zoals in Parijs en Brussel zijn voor velen onbegrijpelijk. Wat kan mensen ertoe drijven om zichzelf en vele onschuldige omstaanders de dood in te jagen? Wat kan verklaren dat men bereid is om een dergelijk offer te .... Lees meer
Klimaatverandering
Klimaatverandering
Een hoorcollege over onze grootste uitdaging in filosofisch perspectief
Door: Philipse, Herman
Tyfoons in Zuidoost-Azië, bosbranden in Australië en ook de extremere weersomstandigheden in Nederland. Zijn het incidenten of toch de gevolgen van klimaatverandering? Het nieuwste klimaatrapport laat zien dat de invloed van de .... Lees meer
Liefde en verlangen in de wereldfilosofie
Liefde en verlangen in de wereldfilosofie
Een hoorcollege over liefde in de culturen van Azië, Afrika en Europa
Door: Berk, Tjeu, van den | Dongen, van, Hein | Haenen, Henk | Leeuwen, Theo, van | Leezenberg, Michiel | Moyaert, Paul | Slavenburg, Jacob | Sommers, Dianne | Tieken, Herman | Verbrugge, Ad
Liefde, erotiek en seksualiteit zijn universele thema’s. Toch zijn er grote culturele verschillen in de manier waarop mensen deze thema’s vormgeven in hun dagelijks leven, hun gebruiken, hun kunst en hun wetgeving. En in veel .... Lees meer
Neurofilosofie van de geest
Neurofilosofie van de geest
Een hoorcollege over de verhouding tussen de hersenen, het bewustzijn en de vrije wil
Door: Philipse, Herman
Zijn wij ons brein? Bestaat de vrije wil? We weten steeds meer over de werking van onze hersenen. Maar hebben we daardoor ook meer kennis van ons bewustzijn en onze vrije wil? Zegt hersenactiviteit iets over waarom we doen wat .... Lees meer
Oosterse filosofie
Oosterse filosofie
Een hoorcollege over de wijsgerige tradities uit India, China, Tibet en Japan
Door: Bijlert, van, Victor | Bor, Jan | Braak, van der, André | Dongen, van, Hein | Mansvelt Beck, Burchard Jan | Nagel, Bruno | Ransdorp, René | Schulte Nordholt, Henk | Wit, de, Han
In deze serie colleges over Oosterse filosofie nemen filosofen en deskundigen u mee naar verschillende filosofische en spirituele tradities in India, China, Tibet en Japan: hindoeïsme, (zen)boeddhisme, confucianisme en taoïsme, .... Lees meer
Recht maken wat krom is?
Recht maken wat krom is?
Een hoorcollege over bio-ethiek
Door: Braeckman, Johan
In het bijbelse boek Prediker was de vraag retorisch: “Wie kan recht maken wat God krom heeft gemaakt?” In onze tijd begint het er sterk op te lijken dat de mens hiertoe wel degelijk in staat is. Sinds de ontrafeling van de .... Lees meer
Stoïcijnse levenskunst
Stoïcijnse levenskunst
Een hoorcollege over de praktische filosofie van geluk en wijsheid
Door: Reijen, Mirjam, van
Mensen lijden niet door de dingen die hun overkomen, maar door hun gedachten daarover. Irrationele gedachten veroorzaken negatieve emoties als irritatie, angst, teleurstelling, jaloezie en schuldgevoel. Dit soort emoties heeft .... Lees meer
Tien geboden revisited
Tien geboden revisited
Een hoorcollege over de betekenis van de Tien geboden toen en nu
Door: Achterhuis, Hans | Buuren, Maarten van
Elk mens heeft behoefte aan moraal. De Tien geboden verschaften die lange tijd en gaven richting aan ons handelen. Zijn deze leefregels uit een premoderne samenleving nog nuttig voor nu en wat was de oorspronkelijke betekenis? .... Lees meer
Vrijheid en verplichting
Vrijheid en verplichting
Een hoorcollege over wijsgerige ethiek van Plato tot Levinas
Door: Philipse, Herman
De titel Vrijheid en verplichting is ontleend aan de ethische theorie van Immanuel Kant en is een bijzonder actueel thema. Vanaf de Griekse oudheid tot op heden denken filosofen na over de menselijke ethiek. Geïnspireerd door .... Lees meer
Wenken voor het goede leven
Wenken voor het goede leven
Een hoorcollege over 2500 jaar deugdethiek, van Aristoteles tot Nussbaum
Door: Buuren, Maarten van | Dohmen, Joep
De westerse mens heeft de vrijheid veroverd om te kiezen wie hij wil zijn. Maar hoe moet je die vrijheid invullen? En hoe kan een maatschappij vol vrije individuen goed functioneren? Daarvoor is een nieuwe moraal nodig. Maar waar .... Lees meer
Wetenschap versus godsdienst
Wetenschap versus godsdienst
Een hoorcollege over grote conflicten, van Copernicus tot Dawkins
Door: Philipse, Herman
Wanneer men de wording van onze moderne westerse cultuur wil begrijpen, is er nauwelijks een fascinerender onderwerp te bedenken dan de verhouding tussen wetenschap en godsdienst. Herman Philipse behandelt aan de hand van enkele .... Lees meer