Betrouwbare kennis
Betrouwbare kennis
Een hoorcollege over wetenschapsfilosofie in historisch perspectief
Door: Philipse, Herman
Wetenschapsfilosofie houdt zich bezig met de aard, status en ontwikkeling van wetenschappelijke kennis. Vragen die hierbij aan de orde komen zijn: hoe kunnen we weten dat wetenschappelijke kennis betrouwbaar is? Waarom en in welke .... Lees meer
Darwin en de evolutietheorie
Darwin en de evolutietheorie
Een hoorcollege over zijn leven, denken en de gevolgen van zijn werk
Door: Braeckman, Johan
De evolutietheorie is één van de belangrijkste wetenschappelijke theorieën. Naast een antwoord op vragen over biologische verschijnselen, biedt ze mogelijkheden om na te denken over diverse filosofische problemen. De laatste .... Lees meer
De wetenschappelijke revolutie
De wetenschappelijke revolutie
Een hoorcollege over grote denkers en thema's uit de wetenschapsgeschiedenis
Door: Cohen, Floris
In de 17de eeuw vond de Wetenschappelijke Revolutie plaats die aan de basis ligt van onze moderne natuurwetenschap. Centraal in deze collegereeks staan zes revolutionaire transformaties door pioniers als Galilei, Kepler, .... Lees meer
Erasmus
Erasmus
Een hoorcollege over zijn leven, oeuvre en de invloed van zijn denken
Door:
Desiderius Erasmus (ca. 1466 – 1536) dankt zijn roem vooral aan de Lof der Zotheid, de satire waarin hij allerlei menselijke zotheden aan de kaak stelt. Zijn oeuvre omvat echter nog circa honderd andere geschriften. Daarin gaat .... Lees meer
Ethiek en Evolutie
Ethiek en Evolutie
Een hoorcollege over de geschiedenis, biologie, filosofie en antropologie van de moraal
Door: Philipse, Herman
De evolutietheorie dwingt de mens na te denken over het fundament van de menselijke moraal. Welke invloed hebben wetenschappelijke ontdekkingen vanaf 1850 op de verdere ontwikkeling van de ethiek? Hoe kunnen we altruïstisch .... Lees meer
Evolutietheorie
Evolutietheorie
Een hoorcollege over de mechanismen van de evolutie
Door: Haring, Bas
Bas Haring benadrukt in dit bijzondere college dat de evolutie plaatsvindt zonder voorbedachten rade. Het is geen masterplan als alternatief voor het scheppingsverhaal. Evolutie overkomt het leven simpelweg. Een boeiend college .... Lees meer
Godsdienstfilosofie
Godsdienstfilosofie
Een hoorcollege over religie tussen wonder en wetenschap
Door: Philipse, Herman
Wat is godsdienst? Hoe verhoudt de godsdienst zich tot wetenschappelijke kennis? Wat zijn de wetenschappelijke verklaringen van het verschijnsel godsdienst? Herman Philipse behandelt in deze serie hoorcolleges de verschillende .... Lees meer
Godsgeloof of atheïsme?
Godsgeloof of atheïsme?
Een hoorcollege over de filosofische strijd der wereldbeschouwingen
Door: Philipse, Herman
Atheïsme als wereldbeschouwing is ouder dan de meeste mensen denken. Het wordt vaak gezien als een 20e eeuws fenomeen, maar het bestond al onder de oude Chinezen en de Grieken. In een tijd van toenemende waarheidsclaims is de .... Lees meer
Het bewustzijn
Het bewustzijn
Een hoorcollege over de filosofie van het brein.
Door: Haring, Bas
We zijn ons bewust van de dingen om ons heen en van onszelf. Maar wat is dat bewustzijn precies? Het bewustzijn is al eeuwen een lastig maar interessant fenomeen binnen de filosofie en de natuurwetenschappen. In dit college gaat .... Lees meer
Het romantische bewustzijn
Het romantische bewustzijn
Een hoorcollege over de hedendaagse cultuurfilosofie van de romantiek
Door: Doorman, Maarten
We leven nog steeds in de romantiek. Onze cultuur is bezeten van het verlangen naar echtheid. Het verleden fascineert ons en we verlangen naar roes en het exotische. Een romantisch nationalisme bloeit als nooit te voren. In zijn .... Lees meer
Karl Popper & Hannah Arendt
Karl Popper & Hannah Arendt
Een hoorcollege over de lessen van twee filosofische critici van het totalitarisme
Door: Philipse, Herman
Met de verkiezing van Donald Trump tot president van de V.S. staat het verschil tussen feit en fictie onder druk en daarmee ook de democratie zelf. Kunnen we voor onze tijd iets leren van belangrijke filosofische critici van het .... Lees meer
Klimaatverandering
Klimaatverandering
Een hoorcollege over onze grootste uitdaging in filosofisch perspectief
Door: Philipse, Herman
Tyfoons in Zuidoost-Azië, bosbranden in Australië en ook de extremere weersomstandigheden in Nederland. Zijn het incidenten of toch de gevolgen van klimaatverandering? Het nieuwste klimaatrapport laat zien dat de invloed van de .... Lees meer
Kritisch denken
Kritisch denken
Een hoorcollege over het ontwikkelen van heldere ideeën en argumenten
Door: Braeckman, Johan
Helder en kritisch denken, is lastiger dan het lijkt. Mensen zijn geneigd om patronen te herkennen die niet bestaan en toevallige gebeurtenissen als betekenisvol te zien. We vertrouwen meer op anekdotische verhalen dan op .... Lees meer
Neurofilosofie van de geest
Neurofilosofie van de geest
Een hoorcollege over de verhouding tussen de hersenen, het bewustzijn en de vrije wil
Door: Philipse, Herman
Zijn wij ons brein? Bestaat de vrije wil? We weten steeds meer over de werking van onze hersenen. Maar hebben we daardoor ook meer kennis van ons bewustzijn en onze vrije wil? Zegt hersenactiviteit iets over waarom we doen wat .... Lees meer
Spinoza
Spinoza
Een hoorcollege over zijn leven, werk en tijdgenoten
Door: Bunge, van Wiep
Benedictus de Spinoza (1632-1677) is de beroemdste filosoof van Nederland: hij behoort tot die kleine groep filosofen die gezichtsbepalend is geweest voor de geschiedenis van het westerse denken. Maar wie was Spinoza en wat heeft .... Lees meer
Valkuilen van ons denken
Valkuilen van ons denken
Een hoorcollege over de kracht van kritisch denken
Door: Braeckman, Johan
Wij mensen lopen het risico om foute ideeën op een slimme manier te rationaliseren. En zo graven we onszelf steeds dieper de denkput in. Hoe komt dat nu eigenlijk? En hoe voorkomen we dit? Kritisch denken komt niet van nature. .... Lees meer
Vrijheid en verplichting
Vrijheid en verplichting
Een hoorcollege over wijsgerige ethiek van Plato tot Levinas
Door: Philipse, Herman
De titel Vrijheid en verplichting is ontleend aan de ethische theorie van Immanuel Kant en is een bijzonder actueel thema. Vanaf de Griekse oudheid tot op heden denken filosofen na over de menselijke ethiek. Geïnspireerd door .... Lees meer
Waarheid en dwaling
Waarheid en dwaling
Een hoorcollege over kritisch denken in recht, religie en het dagelijks leven
Door: Philipse, Herman
Hoe ordent de mens zijn denken? Filosofen hebben in de loop van de geschiedenis veel nagedacht over deze vraag. Kunnen we iets opsteken van systematische analyse om onze eigen denkfouten en dwalingen te ondervangen? Voorbeelden .... Lees meer
Wat is filosofie?
Wat is filosofie?
Een hoorcollege over het wezen van de wijsbegeerte
Door: Philipse, Herman
De oorspronkelijke betekenis van φιλοσοφία is het houden van en zoeken naar kennis en wijsheid. Door de ontwikkeling van de wetenschap in Europa veranderden de conceptie en de functie van de wijsbegeerte, zodat .... Lees meer
Wetenschap versus godsdienst
Wetenschap versus godsdienst
Een hoorcollege over grote conflicten, van Copernicus tot Dawkins
Door: Philipse, Herman
Wanneer men de wording van onze moderne westerse cultuur wil begrijpen, is er nauwelijks een fascinerender onderwerp te bedenken dan de verhouding tussen wetenschap en godsdienst. Herman Philipse behandelt aan de hand van enkele .... Lees meer