De Renaissance in de muziek
De Renaissance in de muziek
Een hoorcollege over renaissancemuziek, van de late 14de eeuw tot in onze tijd
Door: Samama, Leo
Luisterduur: 7 uur 31 minuten
Datum uitgave: 13/12/2021
ISBN: 9789085302285
Prijs: €30,00
Samenvatting
In de westerse kunst- en cultuurgeschiedenis beslaat de Renaissance bovenal de periode tussen 1400 en 1600. De confrontatie met de denkbeelden uit de antieke wereld bracht een wedergeboorte van de kunsten teweeg en was een breekpunt met wat men lang beschouwde als de ‘donkere middeleeuwen’. Tegenwoordig zien we de voortekenen van een renaissance al vanaf de late 12e eeuw opdoemen, met de herontdekking van de klassieke oudheid en de opkomst van het humanisme.
Door een verschuiving van louter kerkelijke dogma’s in de cultuur naar een meer mensgerichte benadering, ontstond er ruimte in de kunsten voor een imitatio della natura en het uitdragen van smaak, genot en plezier. In de muziek leidde dit tot een zoektocht naar het dichter bij elkaar brengen van woord en klank bij de uitdrukking van zowel heilige als wereldlijke teksten. Daarnaast ontstond ook een meer welluidende en veelgelaagde muziek, met diepte en perspectief, wat we polyfonie noemen.
De invloed van die nieuwe meerstemmigheid doet zich tot in onze tijd gelden. Tegelijkertijd is het hoogtepunt van die hechte relatie tussen de verbale en de muzikale taal ook het begin de barokperiode. Leo Samama behandelt in zijn hoorcollege dit omvangrijke terrein van vocale en instrumentale muziek, en van kerkelijke en wereldlijke composities. Hij maakt daarbij gebruik van talrijke muziekfragmenten alsook van voorbeelden op de piano.
Download de synopsis van het hoorcollege De Renaissance in de muziek.
Opgenomen bij Bob Kommer Studio’s.
Inhoudsopgave
H1. Introductie op de periode van de Renaissance
H2. De gevolgen van het herontdekken van de Klassieke Oudheid
H4. Over de notatie en de genres
H3. Op zoek naar de muzikale Renaissance
H5. Een beetje muziekfilosofie
H6. Aanloop naar het begin van de 15e eeuw
H7. Bourgondië en de Contenance angloise
H8. Franco-Vlaamse componisten
H9. Het Europese netwerk van de Franco-Vlaamse componisten
H10. Italië en het Maniërisme
H11. Het Franse chanson
H12. De Renaissance elders in Europa
H13. Engeland
H14. De Reformatie
H15. Instrumentale muziek
H16. De rol van instrumentale muziek in de overgang naar de Barok
H17. De Renaissance na de Renaissance
H18. De Renaissance anno 2000
Over de spreker: Samama, Leo
Leo Samama was als docent verbonden aan de conservatoria van Utrecht, Maastricht en Tilburg en aan de Rijksuniversiteit Utrecht, en schreef voor De Volkskrant, NRC/Handelsblad, de Haagse Post en Luister. Van 1991 was hij twee jaar gedelegeerd artistiek verantwoordelijke (namens het bestuur) bij het Koninklijk Concertgebouworkest, tot 2003 artistiek coördinator van het Residentie Orkest en van 2003 tot 2010 directeur van het Nederlands Kamerkoor.
Samama heeft in tal van besturen zitting genomen, en diverse ‘podia’ (mede)opgericht, zoals de Nederlandse Strijkkwartet Academie en het internationale platform voor professionele kamerkoren TENSO.
Als auteur schreef hij onder meer Alphons Diepenbrock, componist van het vocale (Amsterdam, AUP 2012) en Nederlandse muziek in de 20ste eeuw (Amsterdam, AUP 2006), De zin van muziek (Amsterdam, AUP 2014), Het soloconcert (AUP 2015) en Het strijkkwartet (AUP 2018).
De compositorische werkzaamheden van Leo Samama hebben sinds zijn eerste officiële opus in 1974/75 tot uitvoeringen in binnen- en buitenland, tal van plaat- en cd-producties en een groot aantal opdrachten geleid. Voor zijn verdiensten voor het Nederlandse muziekleven is Leo Samama in juni 2010 benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.
Bij Home Academy verschenen van hem de volgende hoorcolleges over het leven en werk van grote componisten: Mozart, Beethoven, Debussy, Mahler, Schubert, Stravinsky, Monteverdi, Bach, Wagner, Sjostakovitjs, Schopenhauer en Nietzsche en de muziek, Wittgenstein en de muziek (de twee laatsten samen met Herman Philipse), Berlioz en Listz.
Thematische hoorcolleges van zijn hand zijn: Klinkende geschiedenis, De taal van muziek, De zin van muziek, Het belang van kunst en cultuur, Opera, De Renaissance in de muziek en Het lied.
